De coronapandemie heeft een grote impact gehad op samenlevingen en individuen over de hele wereld. Een nieuwe studie van Tilburg University, in samenwerking met Onderzoeksinstituut IVO en op basis van het eerdere REC-PATH onderzoek waar we aan deelnamen, zoomde in op terugval in problematisch alcohol- en drugsgebruik tijdens de pandemie. De onderzoekers vonden dat tijdens de pandemie met name lage intrinsieke motivatie om nuchter te blijven een struikelblok was voor mensen herstellende van verslaving.

“We zagen geen algemene toename in terugval onder studiedeelnemers tijdens de pandemie”, zegt onderzoeker Thomas Martinelli. “Wat we wel zien is dat andere mensen terugvielen tijdens de pandemie dan vóór de pandemie.”

In de periode voor de pandemie hing terugval, ofwel het weer problematisch gaan gebruiken, vooral samen met externe factoren, bijvoorbeeld of iemand gebruik maakte van psychosociale hulp. Tijdens de pandemie hing terugval vooral samen met de eigen motivatie om nuchter te blijven. Een interne factor dus.

Tijdens de pandemie waren externe hulpbronnen beperkt toegankelijk door bijvoorbeeld lockdowns, beperking van sociale contacten en andere maatregelen om het verspreiden van het coronavirus tegen te gaan. Mensen waren daardoor meer teruggeworpen op zichzelf. Voor mensen in herstel van een drugsverslaving met een lage motivatie om nuchter te blijven was dit dus een moeilijke periode.

Er bestaan verschillende manieren om de eigen motivatie versterken, bijvoorbeeld via gesprekken met een professional of via zelfhulp (online of in groepen). Om de kans op terugval in problematisch alcohol- of drugsgebruik tijdens een pandemie (of soortgelijke gebeurtenissen) te verkleinen, zou het goed zijn deze hulpbronnen ook aan te bieden aan mensen die al (enige tijd) in herstel zijn van hun verslaving. Daarnaast zou het helpen als externe hulpbronnen (zoals face-to-face hulpverlening en inloopcentra) toch zoveel mogelijk toegankelijk blijven, ook tijdens lockdowns. Dit kan mensen in herstel helpen om de uitdagingen van een pandemie het hoofd te bieden.

Noot voor de pers

Voor meer informatie over ons onderzoek op het gebied van herstel van drugsverslaving en aanverwante gebieden, bezoek www.ivo.nl/recovery-pathways. Dit onderzoek werd uitgevoerd door een internationaal consortium bestaande uit Onderzoeksinstituut IVO, Universiteit Gent, Sheffield Hallam University en het departement Tranzo van Tilburg University. Het onderzoek werd in Nederland gefinancierd door ZonMW.

Het onderzoek is gepubliceerd in het Journal of Substance Use and Addiction Treatment en is onderdeel van het proefschrift In search of recovery: Exploring frontiers of drug addiction recovery through people, pathways and policy van hoofdauteur Thomas Martinelli, dat hier is te lezen: https://pure.uvt.nl/ws/portalfiles/portal/68047512/Proefschrift_Thomas_Martinelli_In_search_of_recovery.pdf